Việc
phân loại tài sản thành “bất động sản”
và “động sản” có nguồn gốc từ
Luật cổ La
Mã, theo đó bất động sản không chỉ là
đất đai, của cải trong lòng
đất mà còn là tất cả những gì được
tạo ra do sức lao động của
con người trên
mảnh đất. Bất động sản bao gồm các
công trình xây dựng, mùa màng, cây
trồng… và
tất cả những gì liên quan đến đất đai hay gắn liền với đất đai,
những vật trên mặt đất cùng với những bộ phận cấu thành lãnh thổ.
Pháp luật của nhiều nước trên thế
giới đều thống nhất ở chỗ coi bất động sản
(BĐS) gồm đất đai và
những tài sản gắn liền với đất đai. Tuy nhiên, hệ
thống
pháp luật của mỗi nước
cũng có những nét đặc thù riêng thể hiện ở quan điểm
phân loại và
tiêu chí phân loại, tạo ra cái gọi là
“khu vực giáp ranh giữa hai
khái niệm bất động sản và động sản”.
Hầu hết các nước đều coi BĐS là
đất đai và
những tài sản có liên quan đến
đất đai, không tách rời với đất đai, được xác
định bởi vị trí địa lý của đất
(Điều 517, 518 Luật Dân sự Cộng hoà
Pháp, Điều 86 Luật Dân sự Nhật Bản,
Điều 130 Luật Dân sự Cộng hoà
Liên bang Nga, Điều 94, 96 Luật Dân sự
Cộng hoà
Liên bang Đức…). Tuy nhiên, Nga
quy định cụ thể bất động sản là
“mảnh đất” chứ không phải là đất đai nói chung. Việc ghi nhận này là
hợp lý
bởi đất đai nói chung là
bộ phận của lãnh thổ, không thể
là đối tượng của giao
dịch dân sự.
Tuy nhiên, mỗi nước lại có quan niệm khác
nhau về những tài sản “gắn liền”
với đất đai được coi là
BĐS. Điều 520 Luật Dân sự Pháp quy định “mùa
màng chưa gặt, trái cây chưa bứt
khỏi cây là BĐS, nếu đã bứt khỏi cây được
coi là động sản”. Tương tự, quy định này cũng
được thể hiện ở Luật Dân sự
Nhật Bản, Bộ luật Dân sự Bắc
Kỳ và Sài Gòn cũ. Trong khi đó, Điều 100
Luật Dân sự Thái Lan quy định: “BĐS
là
đất đai và những vật gắn liền với đất
đai, bao gồm cả những quyền gắn với việc
sở hữu đất đai”. Luật Dân sự Đức
đưa ra khái niệm BĐS
bao gồm đất đai và các
tài sản gắn với đất.
Như vậy, có hai cách diễn đạt chính: thứ nhất, miêu tả
cụ thể những gì được
coi là “gắn liền với đất đai”, và
do vậy là BĐS; thứ hai, không giải thích rõ về
khái niệm này và dẫn tới các
cách hiểu rất khác nhau về những tài sản “gắn
liền với đất đai”.
Luật Dân sự Nga
năm 1994 quy định về BĐS đã
có những điểm khác biệt
đáng chú ý
so với các Luật Dân sự truyền thống. Điều 130 của
Luật này một
mặt, liệt kê tương tự theo cách của
các Luật Dân sự truyền thống; mặt khác,
đưa ra khái niệm chung về BĐS là “những đối
tượng mà dịch chuyển sẽ làm
tổn hại đến giá
trị của chúng”. Bên cạnh đó, Luật này còn liệt kê những vật
không liên quan gì đến đất đai như “tàu biển, máy bay, phương tiện vũ trụ…”
cũng là các BĐS.
Theo Bộ luật Dân sự năm 2005 của
nước Cộng hoà XHCN Việt Nam, tại
Điều 174 có quy định: “BĐS là các
tài sản bao gồm: Đất đai; Nhà, công trình
xây dựng gắn liền với đất đai, kể
cả các tài sản
gắn liền với nhà, công trình
xây dựng đó; Các tài sản khác
gắn liền với đất đai; Các tài sản khác do pháp
luật quy định”.
Như vậy, khái niệm BĐS rất
rộng, đa dạng và
cần được quy định cụ thể bằng
pháp luật của mỗi nước và
có những tài sản có quốc gia
cho là BĐS, trong khi
quốc gia khác lại liệt kê
vào danh mục
BĐS. Hơn nữa, các quy định về BĐS
trong pháp luật của Việt Nam là
khái niệm mở mà cho đến nay chưa có các
quy định cụ thể danh mục các
tài sản này
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét