Mã số tài liệu: 18535
PHẦN
I
1.1
Tính cấp thiết của đề tài
Nước ta là một nước
nông nghiệp với hơn 70% dân số sống ở nông thôn và gần 70% lao động hoạt động
trong lĩnh vực nông nghiệp. Khu vực nông thôn có 13 triệu hộ trong đó có khoảng
11 triệu hộ chuyên sản xuất nông nghiệp. Vì thế đảm bảo sinh kế bền vững cho hộ
nông dân là vấn đề được quan tâm nhiều trong nông thôn khi mà hiện nay quá
trình CNH - HĐH ngày càng diễn ra với tốc độ nhanh chóng. Ngay từ Đại hội Đảng
VI (1986) Đảng và nhà nước ta đã chủ trương xây dựng nền kinh tế thị trường
theo định hướng XHCN, trong đó chú trọng phát triển công nghiệp. Đến nay Việt
Nam đã có khoảng trên 150 KCN tập trung với diện tích đất tự nhiên vào khoảng
30.000ha ở 45 tỉnh thành trong cả nước, thu hút hàng nghìn dự án với tổng số vốn
đầu tư lên đến hàng trăm nghìn tỷ đồng.
Quá trình phát triển KCN đã mang lại nhiều kết quả tốt,
giúp nhiều địa phương có điều kiện phát triển công nghiệp, dịch vụ. Tuy nhiên
cùng với đó là việc thu hồi đất sản xuất đã có tác động đến đời sống của hàng
ngàn hộ gia đình. Các hộ bị thu hồi đất phần lớn là những hộ sản xuất nông nghiệp.
Sau khi bị thu hồi đất, có nhiều hộ đã được tạo điều kiện chuyển đổi sang các
ngành nghề khác, nhưng cũng có rất nhiều hộ phải đối mặt với mất việc làm. Hàng
năm có khoảng 50 – 60 nghìn ha đất nông nghiệp được chuyển sang mục đích phi
nông nghiệp, tương ứng với khoảng 1.5 lao động/hộ bị mất việc làm.Việc thu hồi
đất không chỉ làm các hộ nông dân mất đi tài sản sinh kế đặc biệt quan trọng là
đất đai mà còn làm mất đi địa vị, các cơ hội, nguồn thực phẩm, thu nhập của hộ
gia đình và cộng đồng, gây ra sự xáo trộn xã hội. Không còn hoặc còn rất ít đất
sản xuất nông nghiệp, nông dân phải tìm cách kiếm sống mới. Với trình độ dân
trí có hạn, quen lao động chân tay, người nông dân đã xoay xở như thế nào với
cuộc sống mới? Có nhiều người phải đổ ra thành thị để kiếm việc làm và đối mặt
với rủi ro của cuộc sống nơi đô thị, một số ít lao động trẻ được tuyển dụng vào
làm việc trong khu công nghiệp, một số lao động tìm kiếm việc làm tại các địa
phương khác hoặc mở các dịch vụ (mở quán nước, xây dựng nhà ở cho thuê...). Bên cạnh đó những nông dân không bị thu hồi đất
cũng bị tác động đến sản xuất của mình, một phần lao động trong gia đình chuyển
sang làm việc trong nhà máy hoặc dịch vụ trong khu công nghiệp. Đảng và nhà nước
ta cũng đã có nhiều biện pháp tác động nhằm ổn định đời sống cho người dân sau
khi bị thu hồi đất như: Chính sách định cư, chính sách hỗ trợ đào tạo nghề,
chuyển đổi nghề… Mặc dù thế vấn đề sinh kế của người dân mất đất sản xuất nông
nghiệp còn gặp rất nhiều khó khăn.
Như vậy, cùng với tốc độ hình thành các KCN thì số lao động
nông nghiệp không còn đất sản xuất nông nghiệp hoặc còn quá ít đất sản xuất
nông nghiệp ngày càng tăng lên, trong số đó một số đã thích nghi được với điều
kiện mới và đã tìm được việc làm đảm bảo cho cuộc sống, xây dựng mô hình sinh kế
phù hợp với điều kiện của hộ, tăng thu nhập, song nhiều hộ lại vẫn đang thiếu
việc làm, rất cần sự trợ giúp của các cấp, ngành và của địa phương để họ ổn định
với cuộc sống mới.
Xã Đông Mỹ là một xã nằm
ven trung tâm thành phố Thái Bình - tỉnh Thái Bình, có nhiều điều kiện để phát
triển kinh tế - xã hội. Theo quy hoạch của tỉnh Thái Bình năm 2007 đã thu hồi gần
14ha đất nông nghiệp của xã để xây dựng khu công nghiệp Gia Lễ. Gần 140 hộ nông
dân bị thu hồi đất sản xuất. Có nhiều lao động được nhận vào làm việc trong nhà
máy thuộc khu công nghiệp và cũng có nhiều lao động chỉ có việc làm tạm thời hoặc
rơi vào cảnh thiếu việc làm. Họ phải đi làm thuê để kiếm sống hoặc mở quán nước.
Nhìn chung đời sống của họ cũng còn nhiều khó khăn. Vấn đề đặt ra là sau khi mất
đất sinh kế của các hộ dân thay đổi như thế nào? Có đảm bảo cho cuộc sống hiện
tại của họ hay không? Mức sống của họ thay đổi ra sao? Làm sao để ổn định đời sống, đảm bảo an sinh xã
hội cho họ?
Để trả lời những câu hỏi này, chúng tôi tiến hành nghiên
cứu đề tài: “Nghiên cứu sinh kế của hộ nông dân sau thu hồi đất sản xuất nông nghiệp
để xây dựng khu công nghiệp tại xã Đông Mỹ - thành phố Thái Bình - tỉnh Thái
Bình”
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1 Mục tiêu chung
Nghiên cứu sinh kế của hộ nông dân sau thu hồi đất sản
xuất nông nghiệp để xây dựng khu công nghiệp, đề xuất một số giải pháp nhằm đảm
bảo sinh kế cho hộ nông dân xã Đông Mỹ - thành phố Thái Bình - tỉnh Thái Bình.
1.2.2
Mục tiêu cụ thể
-
Góp phần hệ thống hoá lý luận và thực tiễn về sinh kế của hộ nông dân
sau thu hồi đất để xây dựng KCN.
- Đánh giá thực trạng sinh kế và kết
quả sinh kế sau thu hồi đất của hộ nông dân xã Đông Mỹ - thành phố Thái Bình -
tỉnh Thái Bình.
- Đề xuất một số giải pháp chủ yếu
nhằm đảm bảo sinh kế cho hộ nông dân sau thu hồi đất.
1.3 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hộ
nông dân, nguồn lực sinh kế, các hoạt động tạo thu nhập, sự chuyển đổi nghề
nghiệp sau khi mất ruộng, thu nhập và đời sống của các hộ dân xã Đông Mỹ sau
thu hồi đất.
1.4 Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu tình hình sinh kế của
hộ nông dân sau thu hồi đất sản xuất cho xây dựng khu công nghiệp tại xã Đông Mỹ.
Phân tích quá trình thay đổi sinh kế và các yếu tố ảnh hưởng tới sinh kế của
người dân trong xã, từ đó đề xuất những giải pháp khắc phục và phát triển kinh
tế hộ.
- Phạm vi về không gian: Đề tài được nghiên cứu tại xã Đông Mỹ, thành phố
Thái Bình, tỉnh Thái Bình.
- Phạm vi về thời gian:
+ Số liệu được thu thập qua 3 năm (2006
- 2008).
+ Thời gian thực hiện đề tài từ ngày
08/01/2009 đến ngày 22/5/2009.
MỤC LỤC
Lời cam đoan
..............................................................................................................i
Lời cảm
ơn..................................................................................................................ii
Mục lục
.....................................................................................................................iii
Danh mục bảng
..........................................................................................................v
Danh mục sơ đồ, biểu đồ
..........................................................................................vi
Danh mục hộp
...........................................................................................................vi
Danh mục từ viết tắt
.................................................................................................vii
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
http://adf.ly/YtiKj
Trả lờiXóalink dowwnload